زمینه و هدف: تخلیه پساب­های حاوی رنگ­زاها به منابع آبی به دلیل ویژگی­های سرطان زایی، جهش زایی و ماهیت سمی در آب می­تواند آثار زیانباری بر سلامت انسان و محیط زیست بگذارد. مطالعه حاضر، با هدف بررسی کارایی نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده بر رنگبری رنگزای دایرکت قرمز 23 از محلولهای آبی انجام پذیرفت.

روش کار: این تحقیق، یک مطالعه کاربردی- توسعه­ای است که طی آن نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده سنتز گردید. از رنگزای دایرکت قرمز  23 به عنوان مدل جهت بررسی قابلیت رنگبری جاذب استفاده گردید. تاثیر متغیرهای موثر بر فرایند جذب مانند غلظت اولیه رنگزا (200-50 میلیگرم در لیتر)، مقدار جاذب (4/0-1/0 گرم در لیتر)، pH (10-2) و اثر نمک­های معدنی (سدیم کلراید، سدیم سولفات، سدیم بیکربنات و سدیم کربنات) نیز بررسی شد. جهت ارزیابی داده­ها از مدل­های ایزوترمی لانگمویر، فرندلیچ و تمپکین استفاده گردید.

یافته­ ها: حداکثر راندمان رنگبری توسط نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده به ترتیب 45/14 و81 درصد بدست آمد. حداکثر ظرفیت جذب برای دایرکت قرمز  23 بر روی نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت اصلاح شده معادل 6792/188 میلی­گرم در گرم بدست آمد. همچنین جذب رنگزا  روی جاذب اصلاح شده از ایزوترم لانگمویر پیروی می­کند.

نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می­رسد که نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت اصلاح شده می­تواند به عنوان جاذبی مناسب جهت رنگبری رنگزای دایرکت قرمز 23 از پساب­های رنگی مورد استفاده قرار گیرد.