زمینه و هدف: آلودگی هوای شهرهای بزرگ یکی از دغدغه‌های مهم جوامع بشری است. ترکیبات BTEX شامل بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن‌ها (p+m-زایلن و o-زایلن) هستند که در گروه ترکیبات شیمیایی تک حلقه‌ای قرار می‌گیرند. MTBE، ETBE، TAME جزئی از ترکیبات اکسیژن‌دار محسوب می‌شوند که در گروه اترها قرار می‌گیرند. همه این ترکیبات، مواد افزودنی به سوخت می‌باشند که به منظور افزایش درجه اکتان سوخت، بهبود فرایند احتراق، کاهش آلایندهها نظیر منواکسیدکربن، جایگزین ترکیبات آلکیل سرب شده‌اند. هدف از این مطالعه تعیین غلظت بیومارکرهای ادراری ترکیبات یادشده در افراد با مواجهه غیر شغلی بوده است. روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات مقطعی بوده که در تابستان سال 92 انجام شد. از 30 فرد سالم (18 نفر در محیط داخل، 12 نفر در محیط آزاد) نمونه‌های ادرار به صورت لحظه‌ای جمع‌آوری گردید. جهت استخراج ترکیبات، تکنیک میکرو اکسترکشن با فاز جامد از فضای فوقانی (HS-SPME) مورد استفاده قرار گرفت و جهت آنالیز نهایی از گاز کروماتوگرافی مجهز به دتکتور FID استفاده شد. یافته‌ها: میانگین غلظت‌های ادراری بیومارکرهای بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، p+m-زایلن، o-زایلن، MTBE، ETBE و TAME برای کل نمونه‌ها به ترتیب، 81، 87، 31، 198، 44، 184، 31 و صفر نانوگرم بر لیتر بود. همچنین تفاوت معنی‌داری در غلظت ادراری بیومارکرهای اندازه گیری شده در دو گروه مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این مطالعه و سایر مطالعات، بیومارکرها، معیار مناسبی جهت ارزیابی مواجهه افراد با آلاینده‌های محیطی می‌باشند.
Naddafi K, Mokammel A, Nabizadeh R, Nazmara S, Hasanvand M, Niazi S, et al . Monitoring of Urinary MTBE, ETBE, TAME and BTEX Biomarkers in Subjects with Non-Occupational Exposure: 2013. j.health 2015; 6 (1) :77-85 URL: http://healthjournal.arums.ac.ir/article-1-529-fa.html
ندافی کاظم، مکمل عادل، نبی زاده رامین، نظم آرا شاهرخ، حسنوند محمد صادق، نیازی صادق، و همکاران.. پایش بیومارکرهای ادراری MTBE، ETBE، TAME و BTEX در افراد با مواجهه غیر شغلی: 1392. سلامت و بهداشت. 1394; 6 (1) :77-85
