زمینه و هدف: مایکوباکتریوم‏های غیرتوبرکلوزیس خصوصاً مایکوباکتریوم‏های سریع الرشد پاتوژن‏های محیطی فرصت طلبی هستند که نقش آنها در بیماری‏های انسان به‏طور فزاینده شناخته شده است و انسان‏ها می‏توانند از منابع مختلف محیطی خصوصاً آب و خاک دچار عفونت شوند. باتوجه به انتشار جهانی مایکوباکتریوم‏های سریع‏الرشد، تشخیص و شناسایی آنها هم از نظر کلینیکی و هم از نظر مطالعات اپیدمیولوژیک بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه فراوانی مایکوباکتریوم‏های سریع‏الرشد از منابع آب و خـاک در مـنـاطـق مـخــتلـف شـهـر ربـاط کـریم بـا اسـتـفاده از روش PCR-RFLP بـا مــورد هـدف قـرار دادن ژن‏ـهـای hsp65و 16S-23S Rrna مورد بررسی قرارگرفت. روش کار: در مطالعه حاضر 454 نمونه آب و خاک از مناطق مختلف شهر رباط کریم جمع‏آوری گردید. بعد از استخراج DNA، قطعه hsp65 با استفاده از روش PCR-RFLPتکثیر و سپس محصولات PCR با دو آنزیم محدودکننده BsteII و HaeIII هضم گردید و قطعه 16S-23SRNA نیز تکثیر و محصولات PCR با دو آنزیم محدودکنندهHaeIII, CfoI هضم گردید و آنالیز بر اساس الکتروفورز بر روی ژل پلی آکریل آمید انجام شد. یافته ها: بر اساس کشت و مشاهده میکروسکوپی، 49 نمونه (5/21%) از 227 نمونه خاک و 144 نمونه (63%) از 227 نمونه آب از نظر مایکوباکتریوم مثبت گردید و با استفاده از روش PCR-RFLP، 7 نمونه خاک و 29 نمونه آب دارای مایکوباکتریوم سریع‏الرشد بودند و نتایج حاصل از روش مولکولار با نتایج حاصل از کشت مطابقت کامل داشته و مایکوباکتریوم فـورتیتوم با فـراوانی 8/27 %، مایکوباکتـریوم سریع الرشد عمده در مجموع نمونه‏های آب و خاک بود. نتیجه گیری: مایکوباکتریوم فورتیتوم عمده‏ترین مایکوباکتریوم سریع الرشد جدا شده در مجموع نمونه‏های آب و خاک در منطقه رباط کریم می‏باشد.