دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده: (1219 مشاهده)
چکیده زمینه و هدف: امروزه، با توجه به کاستیهای موجود در بخش ســلامت و وقوع بحرانهایی مانند پاندمی بیماری کووید-19، حکمرانی در نظام سلامت بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی، به نظر میرسد سیاستگذاری و به طور ویژه اجرای سیاستها در بخش سلامت کشور، با کاستیهایی روبهرو است که بهرهگیری از اصول حکمرانی میتواند در این زمینه راهگشا باشد. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، طراحی مدل حکمرانی در نظام سلامت کشور است. روش کار: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی- توسعه ای بود. پس از بررسی مبانی نظری و تحقیقات پیشین، راهبردهای حکمرانی نظام سلامت شناسایی شدند. سپس با بهرهگیری از روش دلفی فازی و نظرخواهی از 13 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مدل تحقیق طراحی شد. نهایتاً، به منظور اعتبارسنجی مدل، از 169 نفر از مدیران و متخصصان بخشهای نظام سلامت در شهرستان تهران با ابزار پرسشنامه نظرخواهی شد و دادههای حاصل با روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزار SmartPLS تجزیهوتحلیل گردید. یافتهها: بر اساس یافتههای تحقیق، تایید گردید که حکمرانی سلامت دارای چهار کارکرد تولیت، ارائه خدمات، تولید منابع و تامین مالی است و به منظور ارتقای آن،10 راهبرد اصلی و 58 راهبرد فرعی باید مدنظر قرار گیرد. همچنین، مدل حکمرانی در نظام سلامت کشور طراحی شده شامل عوامل علی (کارکردهای نظام سلامت)، عوامل زمینهای، عوامل تسهیلگر/ محدودکننده و پیامدها است. نهایتاً، بر اساس یافتههای مدلسازی معادلات ساختاری، ضریب تعیین برای متغیر راهبردهای حکمرانی سلامت مقدار 611/0 و برای متغیر پیامدها 528/0 محاسبه گردید. نتیجهگیری: با توجه به نتایج حاصل شده، حکمرانی سلامت در کشور از نظر ساختار و کارکردها با الگوی سازمان بهداشت جهانی یکسان است، اما برای ارتقای نظام سلامت با توجه به شرایط بومی کشور نیاز به بهرهگیری از راهبردهای متنوعی وجود دارد. همچنین، نتایج نشان داد که حکمرانی نظام سلامت پدیدهای چندوجهی و پیچیده است و به منظور ارتقای آن باید مجموعهای از راهبردها اجرا شوند که این راهبردها در سه دسته امور حاکمیتی، امور قراردادی و امور مشارکتی دستهبندی شدند.