زمینه و هدف: امواج تلفن همواره به عنوان یکی از عوامل زیان آور فیزیکی در جوامع مدرن مطرح میباشد. لذا با توجه به محدودیتهای موجود در مطالعات انسانی، مطالعه حاضر، با هدف بررسی اثر امواج تلفن همراه بر روی اسپرم موش سوری انجام گرفت. روش کار: موشهای سوری در دو گروه مواجهه (6=n؛ در معرض مواجهه با امواج مایکرویو تلفن همراه با فرکانس 950 مگاهرتز با چگالی توان خروجی 5 وات و مدولاسیون 200 کیلوهرتز به مدت 10 روز، روزی 8 ساعت) و شاهد (6=n؛ با شرایط مشابه ولی بدون مواجهه) بررسی گردیدند. در پایان سناریوی مواجهه، پس از بیهوشی حیوانات هر گروه، ناحیه دم اپیدیدیم بیضهها استخراج و جهت بررسی اسپرموگرام در محیط کشت ترکیبی Ham's F10 با 10% آلبومین انسانی قرار گرفتند. سپس ضمن تهیه قالبهای پارافینی و برشهای 5 میکرونی، سایرآزمایشات مربوط به شاخصهای بافتی بر روی نمونه ها انجام شد. میانگین سه بار تکرار درون گروهی داده ها با خطای معیار (Mean±SE) با سطح معنیداری 05/0p< گزارش گردید. داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: اختلاف معنی داری در درصد تحرک اسپرم بین دو گروه (مورد: 96/0±7/60؛ شاهد: 02/1±4/72)، درصد مورفولوژی طبیعی اسپرم بین دو گروه (مورد: 58/3±50/45؛ شاهد: 6/1±35/73)، درصد زنده ماندن اسپرم بین دو گروه (مورد: 44/1±68/58؛ شاهد: 65/1±36/74)، و قطر داخلی لوله های اسپرم ساز بین دو گروه (مورد: 79/1±11/97؛ شاهد:02/1±82/66) وجود داشت (05/0p<)؛ در حالیکه اختلاف معنی داری در تعداد اسپرم برحسب میلیون بین دو گروه (مورد: 11/1±11/4؛ شاهد: 09/0±51/4) و قطر خارجی لوله های اسپرم ساز بین دو گروه (مورد: 95/1±27/160؛ شاهد: 33/1±89/161) مشاهده نشد. نتیجه گیری: مواجهه با امواج مایکروویو 950 مگاهرتز تلفن همراه میتواند سبب کاهش در تحرک کل، درصد مورفولوژی طبیعی و درصد زنده ماندن اسپرمها (که انتظار می رود این مقدار کاهش با گذشت زمان امکان ایجاد درجات مختلفی از ناباروری با فاکتور مردانه را افزایش دهد) و نیز افزایش در قطر داخلی لوله های اسپرم ساز (حاکی از تمایز و مرگ سلولی در تعداد زیادی از سلولهای زایای رده های مختلف) گردد.
Kaydani M, Panahi D, Saranjam B, Abdollahi M. The Effect of Cellular Phone Microwave Radiation on Sperm Fertility Indices (Count, Motility, Viability and Morphology) in Mice. j.health 2020; 11 (4) :468-477 URL: http://healthjournal.arums.ac.ir/article-1-2256-fa.html
کایدانی معصومه، پناهی داود، سرانجام بهزاد، عبدالهی محمد باقر. بررسی تاثیر امواج ماکروویو تلفن همراه بر شاخصهای باروری اسپرم (تعداد، تحرک، زنده ماندن و ریخت شناسی) موش سوری. سلامت و بهداشت. 1399; 11 (4) :468-477