زمینه و هدف: دیابت یک اختلال متابولیک و چند عاملی است که ناشی از اختلال در ترشح یا عمل انسولین و یا هر دوی آنها است. روند رو به رشد سالمندی، تحولات اقتصادی- اجتماعی و تغییرات دموگرافیک دیابت را به معضل جهانی بدل نموده است. این مطالعه با مقایسه عوارض بیماری دیابت در گروه های مطالعه سعی در ارزشیابی اثربخشی طرح ادغام برنامه کنترل بیماری دیابت در نظام شبکه های سلامت و استفاده از پزشکان خانواده در مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت داشته است.

روش کار: این مطالعه به شیوه همگروهی گذشته نگر بر روی 462 بیمار دیابتی نوع 2 روستایی فاقد عارضه در شهرستان کردکوی، استان گلستان، که در طرح غربالگری شناسایی شده بودند، انجام شد. بیماران با استفاده از روش تصادفی طبقه ای و از طریق تقسیم به نسبت انتخاب و بروز عوارض چشمی، کلیوی، سکته قلبی، سکته مغزی و زخم پای دیابتیک در دوگروه مطالعه و شاهد مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت.

یافته‌ها: در این مطالعه میزان بروز رتینوپاتی، نفروپاتی و زخم پای دیابتی و همچنین سکته مغزی و سکته قلبی در کل افراد مطالعه به ترتیب 7/9 درصد، 9/5 درصد، 5/3درصد، 3/3 درصد و 1/6 درصد بود. زخم پای دیابتی و سکته قلبی رابطه معنی داری با نحوه دریافت مراقبت در بیماران داشت (05/0p<).

نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که برنامه پزشک خانواده در شهرستان کردکوی نتوانسته آنطور که انتظار میرفت در رسیدن به رسالت خود که همانا پیشگیری، کاهش و تاخیر در بروز عوارض کوتاه مدت و دراز مدت دیابت بوده است، موفق باشد.