۹ نتیجه برای کیفیت آب
قاسم حسنی، امیرحسین محوی، سیمین ناصری، حسین عرب علی بیک، مسعود یونسیان، حامد قریبی،
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۱ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهمترین منابع آبهای مصرفی در دنیا، آبهای زیرزمینی میباشد. یکی از راههای جامع و متداول برای ارزیابی کیفیت آب، استفاده از اندیسهای کیفی است. منطق فازی بهعنوان یک روش مناسب از هوش مصنوعی جهت توسعهی سیستمهای پیچیده و نامشخص مانند اندیسهای محیط زیستی مورد استفاده قرار میگیرد. هدف اصلی این مطالعه ارائه یک شاخص جامع کیفی برای آبهای زیرزمینی بر پایهی منطق فازی براساس خصوصیات مختلف کیفی آب میباشد. روش کار: در این مطالعه از ۲۴ پارامتر مختلف فیزیکوشیمیایی آب براساس تاثیرات آن بر روی کیفیت آب و همچنین مصرف کننده استفاده شده است. طراحی شاخص کیفی براساس سیستم استنتاج فازی و به روش ممدانی صورت گرفته است. بعد از طراحی، شاخص به وسیلهی دادههای حاصل از آب قناتهای یزد مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: شاخص کیفی ارائه شده در این مطالعه نسبت به شاخص NSF که از ۹ پارامتر برای بیان کیفیت آب استفاده میکند، دارای نتایج سختگیرانهتری است. این اختلاف میتواند به دلیل تفاوت در تعداد پارامترها و رابطهی درونی پارامترها بر یکدیگر باشد. در ارزیابی شاخص ارائه شده با دادههای حاصل از قناتهای یزد، خروجی سیستم کیفیت پایین آب را نشان میدهد که پایینتر از استاندارد لازم برای مصارف آشامیدنی میباشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده میتوان گفت که شاخص کیفی آب پیشنهاد شده توسط این مطالعه میتواند به عنوان ابزار جامعی برای نشان دادن کیفیت واقعی آب به ویژه در زمانی که با اهداف مصارف انسانی همراه باشد، مورد استفاده قرار گیرد.
عبداله درگاهی، مقداد پیرصاحب، یوسف پورعشق، علی درگاهی،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی منابع آب به مواد آلی و مشکلات حاصل از آنها از قبیل ایجاد طعم و بوی نامطبوع و تشکیل فرآوردههای جانبی گندزدایی، ضرورت دارد تا روشهای حذف این مواد در آب آشامیدنی مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی سیستم زدایش با هوا در حذف مواد آلی طبیعی از آب آشامیدنی میباشد. روش کار: برای انجام این تحقیق، پایلوت سیستم زدایش با هوا از جنس PVC با قطر Cm۱۵ و ارتفاعCm ۱۴۰ که از قطعات لوله خرطومی پر گردید؛ طراحی، اجرا و راه اندازی گردید. سپس سیستم در ۵ مرحله l/min ۶/۰، ۸/۰، ۱، ۲/۱، ۵/۱ بارگذاری شد. میزان جذب نمونه ها در طول موج nm ۷/۲۵۳ و COD آن ها اندازه گیری گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که COD و میزان جذب نمونه ها با گذشت زمان در دبی های l/min ۶/۰، ۸/۰، ۱، ۲/۱ کاهش یافته است. با افزایش دبی ورودی، میزان جذب و COD نمونه ها در تمامی مراحل بارگذاری (به جزء بارگذاری l/min ۵/۱) افزایش یافت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سیستم زدایش با هوا قابلیت حذف مواد آلی را داشته به طوری که بیشترین میزان حذف در بارگذاری کم اتفاق افتاد. همچنین بین غلظت COD و میزان جذب نمونه ها (به جزء بارگذاری l/min ۵/۱) ارتباط معنیداری (۹۵/۰ R۲≥) برقرار بوده و میتوان بجای اندازه گیری COD از میزان جذب نمونه ها در طول موج اشعه ماوراء بنفش استفاده کرد.
سعید پرستار، بهنام پورعشق، محسن رضایی، عبدالله درگاهی، یوسف پورعشق، مهدی وثوقی،
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۲ )
چکیده
زمینه و هدف: پایش و کنترل مستمر کیفی منابع آب از ابزارهای اصلی مدیریت و حفاظت از این منابع ارزشمند محسوب میشود. رودخانه هیرو چایی از منابع اصلی تامین آب شهرستانهای خلخال و کوثر میباشد. هدف از این مطالعه بررسی کیفی آب رودخانه هیرو با استفاده از شاخص کیفیت آب NSFWQIو WILCOX میباشد. روش کار: این تحقیق یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود. در این مطالعه، پارامترهای pH، DO، BOD، TS، NO۳، PO۴، کدورت، دما، کلیفرم مدفوعی، هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم تعیین شدند. شاخصهای استفاده شده NSFWQI و WILCOX بودند. در نهایت دادههای بهدست آمده با تعیین شاخصهای کیفی مذکور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: شاخص کیفی NSFWQIدر بهترین وضعیت، مربوط به ایستگاه اول با عدد ۷۴ در بهمن ماه ۱۳۸۷ بوده که گویای کیفیت خوب آب در این ایستگاه است. پایینترین مقدار شاخص مربوط به ایستگاه سوم با شاخص کیفی ۵۳ در مرداد ۱۳۸۷ بود که نشان دهنده کیفیت متوسط آب در این ایستگاه میباشد. نتیجه گیری: کیفیت آب در بالا دست رودخانه (ایستگاه اول) به دلیل عدم ورود منابع آلاینده خوب بود، اما به تدریج با تخلیه فاضلاب شهر خلخال و گیوی به روخانه، کیفیت آب در پایین دست شهرها (ایستگاه دوم و چهارم) تنزل مییافت. از لحاظ طبقهبندی NSFWQI، میانگین دادههای بهدست آمده نشان دادند که هر چهار ایستگاه در طبقه C (متوسط) قرار داشتند.
انوشیروان صدیق، فاطمه ناصحی، ابراهیم فتایی، مرتضی عالیقدری،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۷-۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: آب آشامیدنی علاوه بر تامین آب مورد نیاز بدن در برگیرنده املاح و عناصر معدنی و ضروری برای بدن است که کمبود یا افزایش پاره ای از آنها منجر به ایجاد مشکلات و بیماریهای مختلفی میشود. این تحقیق با هدف بررسی کارآیی دستگاههای تصفیه آب خانگی در کاهش یا حذف پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در سال ۹۲ انجام گرفت. روش کار: این مطالعه یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود. به این منظور، ۱۲ دستگاه تصفیه آب با خصوصیات متفاوت از لحاظ تعداد فیلترها و عمر فیلترها از نقاط مختلف که دارای منابع آب متفاوت اعم از چاه و آب سطحی بودند، انتخاب گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کارآیی حذف نیترات، نیتریت، سولفات، کلراید و فلوراید توسط دستگاههای تصفیه آب خانگی به ترتیب ۱۶/۷۹، ۱۹/۲۴، ۵/۴۸، ۴۸/۸۳، ۸۶/۷۲ درصد میباشد و ضمناً میانگین کارآیی حذف این دستگاهها در سختی کل ۴۱/۸۲، سختی کلسیم ۱۰/۸۷ ، سختی منیزیم ۷۸/۶۵، سدیم ۰۵/۹۵، پتاسیم ۴۸/۷۹، کدورت ۹۸/۵۷ و کلر باقیمانده ۱۰۰ درصد بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که دستگاههای تصفیه آب خانگی کارآیی بسیار بالایی در حذف پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب دارند و با توجه به اینکه اغلب پارامترهای آب شهری زیر حد استاندارد آب آشامیدنی ایران قرار دارد، استفاده از این دستگاهها الزامی نمیباشد، چرا که اکثراً غلظت پارامترها را تا زیر حد استاندارد کاهش میدهند و به نوعی باعث کاهش طعم آب و کاهش غلظت فلوراید به زیر حد استاندارد میشوند.
مرضیه سادات آیت الله زاده شیرازی، فاطمه شریعتی، نوشین بیرجندی،
دوره ۷، شماره ۲ - ( ۱-۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: ویژگیهای میکروبی،فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی بر حسب نوع و مقدار، مبنای قضاوت قابل شرب بودن آب میباشد. هرکدام ازاین ویژگیها بر بهبود کیفیت، افزایش مقبولیت و یا تهدید سلامت مصرف کننده آن تاثیرگذار است و نظارت منظم بر کیفیت شبکه آب شرب شهری و اصلاح لوله های فرسوده نقش اساسی در حفظ سلامت افراد دارد. هدف از این مطالعه پی بردن به مقادیر پارامترهای میکروبیوفیزیکی- شیمیایی آب شرب شهرستان لاهیجان با توجه به جنس لوله در شبکه توزیع و مقایسه آن با استانداردهای ملی و جهانی بود.
روش کار: در این تحقیق براساس ۳ نوع لوله کشی آزبست، گالوانیزه و پلی اتیلن، ۵۰ نمونه در ماههای اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۹۱ از شیرهای آب شرب منازل مسکونی و اماکن عمومی برداشت گردید. پارامترهای میزان کُلر و pH آب تعیین شدند و آنالیز میکروبی نیز انجام شد. عوارض احتمالی آب بر سلامتی و نیز ویژگیهای ظاهری آن بر اساس پرسشنامه مورد سوال قرار گرفت.
یافتهها: میزان کلر باقی مانده، در محدوده ۵/۰-۲/۰ میلی گرم بر لیتر با میانگین ۰۱/۰±۲۳۵/۰ و میانگین pH ۱۴/۰±۸۸/۶ در محدوده ۴۰/۷-۷۴/۶ مشاهده شد. در هیچ یک از نمونههای مورد آزمایش آلودگی میکروبی کلیفرم رویت نشد.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله و طبق پرسشنامه ها و عدم رضایت مردم از آب شرب شهری می بایست کُلرزنی به صورت مستمر انجام گیرد و کیفیت آب به صورت دقیق تر مورد پایش قرار گیرد.
محمدرضا جنگجو، مژگان زعیم دار*، سید علی جوزی، هدایت فهمی، رضا مرندی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: کیفیت آب مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی از جنبه های بهداشت و سلامت انسان و محیطزیست بسیار مهم میباشد. این پژوهش با هدف تخمین میزان آلودگی روانابهای سطحی و آبهای زیرزمینی و شناسایی خطرات بالقوه و ارائه راهکارهای مدیریتی جهت استفاده از آنها در تولید محصولات کشاورزی جنوب شهر تهران انجام گردید.
روش کار: نقاط نمونه برداری شامل ۱۴ نقطه از شبکه جمع آوری و دفع آبهای سطحی و کانالهای آبرسانی زمینهای کشاورزی و ۷ نقطه از چاه های زیرزمینی موجود در منطقه ۱۹ شهر تهران بود. پارامترهای مورد بررسی شامل BOD، COD، نیترات، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، آمونیوم، فسفات، کدورت، سختی کل، pH و SAR بود. داده های بدستآمده برای تعیین وضعیت کیفی ایستگاههای نمونه برداری وارد نرم افزار WQI گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج شاخص کیفیت آب (WQI) نشان داد میزان آلودگی آب سطحی در ۱۴ نقطه نمونه برداری بین متوسط تا خیلی بد بود. ۵۷ درصد نقاط آب سطحی دارای آلودگی خیلی زیاد، ۳۶ درصد نقاط نسبتاً بد و ۷ درصد از نظر شاخص آلودگی در حد متوسط بود.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه بیشترین میزان آلودگی در نواحی ۳، ۴ و ۵ منطقه مورد مطالعه بود و در این نواحی آب سطحی و زیرزمینی برای تولید محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد، لذا محصولات تولید شده از جنبه سلامت تولیدات کشاورزی میتواند دارای چالشهای جدی باشد. بنابراین برای مدیریت چالش ایجاد شده و بحرانهای آینده منطقه، در چارچوب برنامه ارزیابی محیط زیست، راهکارهای مدیریتی در چهار گروه برنامه ریزی، پیادهسازی و نظارت، پایش و بازنگری پیشنهاد می گردد.
آرمین جلال زاده، حمیدرضا ربیعی فر *، حمیدرضا وثوقی فر، آرش رزمخواه، ابراهیم فتائی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: رودخانه زرینه رود یکی از رودخانه های مهم دائمی و پرآب استان آذربایجان غربی است که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارد. در این مطالعه با هدف بررسی کیفیت بخشی از رودخانه زرینه رود به طول ۵/۵۷ کیلومتر از محل خروجی سد تنظیمی نوروزلو تا محل تخلیه به دریاچه ارومیه از مدل شبیه سازی کامپیوتری QUAL۲K استفاده گردید.
روش کار: پارامترهای انتخابی مدل شامل: دبی، اکسیژن محلول (DO) و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی بود. زمان انتخابی برای شبیه سازی اردیبهشت ۱۳۹۷ انتخاب گردید. کالیبراسیون مدل با استفاده از تعیین ضرایب اکسیداسیون مواد کربنی و ضریب هوادهی مجدد رودخانه، با استفاده از روش میانگین جذر مربعات خطا ((RMSE انجام گردید.
یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن بود که در پایین دست سد تنظیمی نوروزلو بدلیل دریافت فاضلاب کشتارگاه دام، کارخانه قند، فاضلابهای شهری، روستایی و زهاب های کشاورزی تغییرات چشمگیری در پارامترهای کیفی رودخانه به وجود آمده است.
نتیجه گیری: به دلیل بالا بودن ظرفیت خودپالایی رودخانه میزان اکسیژن محلول در حد مناسبی بوده و میزان BOD نیز با وجود افزایش ناگهانی به حد قابل قبولی رسیده بود. از نظر انطباق داده های مشاهداتی با نمودار خروجی مدل به غیر از دبی جریان در سایر پارامترها انطباق مناسبی وجود داشت که عدم انطباق دادههای مشاهداتی دبی جریان با نمودار شبیهسازی میتواند به دلیل برداشتهای غیرمجاز از رودخانه برای مصارف کشاورزی باشد.
ابراهیم فتائی،
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین مسایل مرتبط با آب، آلودگی منابع آب میباشد که عمدتاً ناشی از فعالیتهای بشر بوده و در حال حاضر بسیاری از منابع آبی جهان را در معرض تهدید قرار داده است. لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر میرسد. این تحقیق به منظور تعیین میزان پتانسیل ریسکهای ناشی از منابع آلاینده در سد سبلان با استفاده از مدل وراستیک انجام گرفت.
روش کار: برای ارزیابی ریسک سوانح آلودگی سد سبلان از مدل ارزیابی WRASTIC و نرم افزار GIS استفاده گردید. برای تعیین سطح ریسک آلایندگی، حوزه آبریز سد سبلان به ۸ زیر حوزه تقسیم گردید. سپس در هر زیرحوزه نقشه های منابع آلاینده شامل شاخصهای مختلف پسابهای صنعتی، کشاورزی، مسکونی، تفرج و سوانح حمل و نقل در محیط نرمافزار GIS تهیه گردیدند. سپس امتیازدهی برای هر شاخص؛ بر اساس شدت پتانسیل منابع آلاینده انجام گرفت. در نهایت بر اساس داده های بدست آمده، زیرحوضه ها از لحاظ ریسک طبقهبندی شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد بر اساس مدل استفاده شده از نظر میزان ریسک آلایندگی بهداشتی و زیست محیطی، میانگین شاخص ریسک آلودگی آب برای حوضه آبریز سد سبلان برابر ۲۹/۴۸ بود. طبقه بندی سطح ریسک آلایندگی در زیر حوضه های سد سبلان مشخص نمود که زیرحوضه S۱ دارای میزان ریسک زیاد بوده و میزان ریسک زیرحوضههای S۲، S۴، در حد متوسط می باشد.
نتیجه گیری: استفاده از مدل وراستیک در تعیین سطح ریسک سوانح آلودگی سد سبلان مشخص نمود که مهمترین شاخصهای آلوده کننده حوضه آبریز سد سبلان، ورود فاضلابهای خانگی و پسابهای فعالیتهای آبزی پروری، کشاورزی و چشمه های آبگرم معدنی بودند. نتایج این تحقیق نشان دهنده مطلوبیت استفاده از مدل WRASTIC در تعیین ریسک آلایندگی حوضه آبریز سد سبلان میباشد.
سیده نادیا اکبرپور، مرتضی عالیقدری *، سیداحمد مختاری، طیبه صادقی، انوشیروان صدیق،
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهمترین اهداف گندزدایی آب آشامیدنی، کنترل پارامترهای بیولوژیکی میباشد. لذا این مطالعه با هدف بررسی تغییرات غلظت کلرآزاد باقیمانده در نقطه مصرف و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر پره سر و عوامل موثر بر آن در سال ۱۴۰۰ انجام گرفت.
روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، با توجه به جمعیت شهر و مطابق با دستورالعملهای موجود، روزانه از ۱۰ نقطه شهر، نمونه برداری انجام گرفت. نمونه ها در طول یک فصل، هرماه یک هفته پشت سرهم و روزانه ۱۰ نمونه از نقطه مصرف و ۱۰ نمونه از شبکه توزیع (۱۰ نقطه از شهر) جمعاً ۴۲۰ نمونه برداشته و پارامترهای کلرآزاد باقیمانده، دما، کدورت، pH و کلیفرم مطابق با روشهای استاندارد اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرمافزار SPSSو استانداردها و رهنمودها انجام شد.
یافته ها: حداقل و حداکثر غلظت کلر آزاد باقیمانده در نقطه مصرف و شبکه توزیع به ترتیب ۵/۱-۲/۰ و ۱-۵/۰ میلیگرم بر لیتر اندازهگیری شد که با تحلیلهای انجام شده مشخص شد که ارتباط معناداری بین غلظت کلر آزاد باقیمانده در نقطه مصرف و شبکه توزیع وجود ندارد. تغییرات غلظت کلر آزاد باقیمانده چه در نقطه مصرف و چه در شبکه توزیع مستقل از تغییرات دما، کدورت، کلیفرم و pH (شبکه توزیع) بوده و فقط بین غلظت کلر آزاد باقیمانده در نقطه مصرف و pH در نقطه مصرف ارتباط مثبتی برقرار بود.
نتیجه گیری: به جز ۱ مورد از ۲۱۰ مورد اندازه گیری غلظت کلر آزاد باقیمانده در نقطه مصرف و ۱۰ مورد از ۲۱۰ مورد اندازه گیری غلظت کلر آزاد باقیمانده در شبکه توزیع، تمامی نتایج مربوط به اندازه گیری غلظت کلر آزاد باقیمانده، دما، کدورت و pH همگی مطابق با استانداردها و رهنمودها بودند.