هومن بهمن‌پور، فرزام بابایی سمیرمی، زهره بزرگمنش،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: ظروف پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) در صنایع غذایی کاربردهای فراوانی دارند، اما علی‌رغم مزیت‌های پرشمار، این محصولات معایبی نیز دارند که یکی از مهمترین آنها انتشار مواد از ظرف به مواد داخل آن می‌باشد. در این تحقیق تاثیر دو عامل زمان و دمای نگهداری بر روی میزان مهاجرت ارزیابی و مدل‌سازی شد.
روش کار: به منظور طراحی آزمایشات از روش سطح- پاسخ (RSM) استفاده شد. در ابتدا نوع مواد مهاجر و شرایط موثر در مهاجرت مواد از ظروف پلی‌اتیلن ترفتالات به نوشابه شناسایی و بررسی شد. نتایج بیانگر آن بود که دو عامل زمان در تماس بودن نوشابه با ظرف و دمای محیط نگهداری تاثیر فراوانی بر روی میزان مهاجرت پلی‌اتیلن ترفتالات به داخل نوشابه دارند. پس از مطالعات ابتدایی توسط روش اسپکتروفتومتری میزان ترکیبات انتقال یافته به درون نوشابه سنجش شده و این نتایج به کمک روش سطح- پاسخ مدل‌سازی شدند.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد که می‌توان ارتباط میان میزان انتقال مواد، دما و زمان را به صورت یک مدل توانی (دوبعدی) مدل‌سازی کرد. همچنین توسط مدل بدست آمده می‌توان عنوان کرد که دما و مدت زمان ماندگاری بهترتیب و به صورت مستقیم با نسبت‌های ۰۰۳/۰ و ۱۷/۱ روی میزان انتقال تاثیر می‌گذارند. میزان مهاجرت با مجذور زمان نگهداری و دمای محیط نگهداری رابطۀ مستقیم دارد. زمان ماندگاری نوشابه تاثیر بسیار بالایی در میزان مهاجرت دارد و از نظر ریاضی میزان مهاجرت را می‌توان تابعی از زمان ماندگاری نوشابه در نظر گرفت. همچنین در کنار زمان ماندگاری دمای نگهداری نوشابه نیز عامل بسیار مهمی در میزان مهاجرت است و ترکیب این دو می‌تواند میزان مهاجرت را به صورت تصاعدی بالا ببرد.
نتیجه‌گیری: ظروف پلی‌اتیلن ترفتالات برای نگهداری نوشابه‌های گازدار غیرالکلی مناسب نیستند و توانایی ایجاد آسیب بر سلامتی مصرف کننده را دارا هستند.
