رویا عسکری *، امیر حسین حقیقی، ندا بدری،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: دیابت ملیتوس به عنوان یک بیماری متابولیک با اختلال در شاخص مقاومت به انسولین و فاکتورهای قلبی- عروقی همراه است. هدف تحقیق حاضر تاثیر یک دوره تمرین ترکیبی و مصرف مکمل زنجبیل بر استقامت قلبی- تنفسی، ترکیب بدن و شاخص مقاومت به انسولین زنان چاق دیابت نوع دو بود.
روش کار: تعداد ۶۰ نفر از زنان مبتلا به دیابت نوع دو و دارای پرونده پزشکی در انجمن دیابت سبزوار در سال ۱۳۹۵، (سن: ۲۰/۵±۲/۴۹ سال، شاخص توده بدنی: ۰۱/۳±۹۸/۳۰ کیلوگرم بر مترمربع) به‌صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند و به شکل تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند: گروههای تمرین ترکیبی شدت بالا (تمرین مقاومتی ۷۵ تا ۸۵ درصد یک تکرار بیشینه و تمرین استقامتی ۷۰ تا ۸۵ درصد ضربان قلب بیشینه) با مصرف مکمل زنجبیل و دارونما، گروههای تمرین ترکیبی شدت متوسط (تمرین مقاومتی ۵۰ تا ۷۴ درصد یک تکرار بیشینه و تمرین استقامتی ۵۰ تا ۷۰ درصد ضربان قلب بیشینه) با مصرف مکمل زنجبیل و دارونما. در گروه های مکمل، روزانه کپسول‌های ۸۰۰ میلی‌گرمی پودر ریزوم زنجبیل و در گروه های دارونما، کپسول‌های حاوی آرد گندم در دو نوبت مصرف شد. ۲۴ ساعت قبل و بعد از ۱۲ هفته دوره تمرینی، شاخصهای لیپیدی (LDL،HDL ، TG، Chol)، شاخصهای بیوشیمیایی (انسولین، گلوکز و هموگلوبین گلیکوزیله)، ترکیب بدنی و استقامت قلبی تنفسی سنجیده شد. داده ها با آزمون Anova یکسویه و در سطح معنیداری ۰۵/۰>p بررسی شدند.
یافته ها: نتایج نشان دادند در تمامی گروه های تمرینی شاخص های ترکیب بدنی، لیپیدی و استقامت قلبی- تنفسی بهبود معنی داری یافت (۰۵/۰>p)؛ اما در بین گروه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقاومت به انسولین در گروه تمرین شدید+ دارونما و تمرین متوسط+ مکمل نسبت به تمرین شدید+ مکمل کاهش معنی داری داشت (۰۵/۰>p). مقادیر هموگلوبین گلیکوزیله نیز در گروه تمرین شدید+ دارونما و تمرین شدت متوسط+ دارونما نسبت به تمرین متوسط با مکمل پایینتر بود (۰۵/۰>p). مقادیر گلوکز خون در گروه های تمرین شدید با و بدون مکمل و تمرین با شدت متوسط+ دارونما نسبت به تمرین با شدت متوسط+ مکمل کاهش معنی داری داشت (۰۵/۰>p).
نتیجه گیری: به نظر میرسد تمرین با هر دو شدت در مقایسه با مصرف مکمل بر بهبود شاخصهای ترکیب بدنی، لیپیدی، استقامت قلبی- تنفسی و برخی شاخصهای گلیسمی تأثیر بهینهای داشته است. گرچه تمرین با شدت متوسط به همراه مکمل نسبت به سایر گروهها در بهبود حساسیت انسولینی اثرگذاری بیشتری را نشان داد. بنابراین برای بررسی اثرات سینرژیک تمرین در استفاده از مکمل برای بهبود شاخصهای فوق نیاز به تحقیقات دقیقتری در آینده است.
