زمینه و هدف: بیماران همودیالیزی دارای فعالیت فیزیکی منظم و خواب مناسب، در وضعیت سلامت جسمی و روحی بهتری قرار دارند. از آنجا که افزایش خودکارآمدی بیماران میتواند سبب افزایش رفتارهای مورد نظر گردد، لذا این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری خودکارآمدی بر فعالیت فیزیکی و خواب بیماران همودیالیزی انجام شد. روش کار:این پژوهش، یک مطالعه مداخلهای بود که در شهر قم در سال 1395 انجام شد. جامعه پژوهش شامل ۷۰ بیمارهمودیالیزی (35 نفر در هر گروه) بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، خودکارآمدی(SUPPH) و پرسشنامه محقق ساخته روا و پایای فعالیت فیزیکی و خواب بود که در دو مرحله قبل و 3 ماه بعد از آموزش جمع آوری شد. برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری خودکارآمدی برای گروه مداخله طی 2 جلسه نیم ساعته اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرمافزار spss-16 و آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی، کای اسکوئر و مانویتنی، در سطح معنی داری 05/0 انجام شد. یافته ها: در گروه مداخله میانگین نمرات خودکارآمدی و فعالیت فیزیکی و خواب قبل و بعد از آموزش اختلاف معنیداری داشت (001/0p<). همچنین بین میانگین نمرات خودکارآمدی و فعالیت فیزیکی و خواب بعد از آموزش در دو گروه مداخله و شاهد اختلاف معنی داری وجود داشت (001/0p<).اما در مورد اضافه وزن بین دو جلسه دیالیز (445/0=p) و فشارخون سیستولیک (241/0=p) در گروه مداخله و شاهد بعد از آموزش اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش بیماران همودیالیزی با استفاده از تئوری خودکارآمدی در انجام رفتارهای صحیح فعالیت فیزیکی و خواب تأثیرگذار بود. لذا توصیه می شود که این تئوری در کنار روش های آموزشی سنتی به کار گرفته شود.
Ramezani T, Sharifirad G, Gharlipour Z, Papi S, Mohebi S. The Effect of Educational Program on Physical Activity and Sleep in Hemodialysis patients: Applying the Self-Efficacy Theory. j.health 2019; 10 (2) :156-168 URL: http://healthjournal.arums.ac.ir/article-1-1849-fa.html
رمضانی طاهره، شریفی راد غلامرضا، قارلی پور ذبیح الله، پاپی شهاب، محبی * سیامک. تأثیر برنامه آموزشی بر فعالیت فیزیکی و خواب بیماران همودیالیزی: کاربردی از تئوری خودکارآمدی. سلامت و بهداشت. 1398; 10 (2) :156-168