زمینه و هدف: پسماندهای بیمارستانی حاوی مقادیر زیادی از عوامل بیماریزای واگیر میباشند و تماس افراد مستعد با آنها میتواند موجب ایجاد بیماریهای عفونی گردد. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت مدیریت مواد زائد جامد در بیمارستانهای شهر اردبیل و ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود شرایط موجود و حل مشکلات تشخیصداده شده میباشد.
روش کار: مطالعه بصورت توصیفی-مقطعی و در سه ماهه تابستان سال 87 انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود. ابزار گردآوری دادهها، چکلیستی حاوی 64 سؤال بود که با مراجعه حضوری به بیمارستانها و مشاهده موارد موجود، تکمیل شد. دادههای کیفی بصورت تمامشماری و آمار توصیفی، تجزیه و تحلیل گردید و دادههای کمّی پس از ورود به نرمافزار Excel، محاسبه میانگین و انحراف معیار مقادیر و رسم جداول مربوطه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: میزان زبالههای عفونی و غیرعفونی در بیمارستانهای امام، علوی، بوعلی و فاطمی بترتیب 62 و 38 درصد، 64 و 36، 45 و 56 درصد و 32 و 68 درصد بود. مواد زائد نوک تیز در جعبههای ایمن جمعآوری میگردید. مدت نگهداری زباله در جایگاه ذخیره موقت، بطور متوسط 23 ساعت بود. گربه در تمامی جایگاههای موقت زباله مشاهده گردید. بجز بیمارستان امام که در آن، زبالههای عفونی در یک زبالهسوز دوکوره، سوزانده شده و فقط زبالههای غیرعفونی توسط شهرداری به محل دفن زبالههای شهری اردبیل منتقل میگردید، در سه بیمارستان دیگر، با وجود تفکیک زبالههای عفونی و غیرعفونی در مبداء تولید، همه مواد زائد تولیدی بصورت مخلوط بارگیری و به محل دفن منتقل میشد.
نتیجهگیری: زبالههای عفونی، خطرات ناشی از آنها و نحوه برخورد و دفع آنها باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. دو مشکل عمده در مدیریت پسماندهای بیمارستانی عبارت است از: (1) عدم آگاهی پرسنل و مدیران بیمارستان درمورد معضلات پسماندهای بیمارستانی، (2) عدم وجود سرمایه کافی جهت تهیه بیخطرسازها.