زمینه و هدف: لازمه برنامه ریزی منطقه­ای شناسایی جایگاه توسعه یافتگی مناطق نسبت به یکدیگر است. یکی از شاخصهای توسعه، شاخص سلامت و به نوعی میزان بهره­مندی جامعه از خدمات بهداشتی و درمانی است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت شاخص­های بهداشت و درمان شهرستانهای استان اردبیل و اولویت بندی آنها جهت برنامه­ریزی آتی میباشد.

روش کار: روش پژوهش با توجه به هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. داده­های شاخصهای مورد بررسی (نیروی انسانی، امکانات و تاسیسات زیربنایی و بهداشت روستایی) از سالنامه آماری سال 1390 استان اردبیل و داده­های جمعیتی شهرستانها، از مستندات مرکز آمار کشور جمع­آوری شده­اند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها نرم افزارهای Excel و Spss به کار گرفته شد. شاخصها با استفاده از روش آنتروپی وزن­دهی شده و با استفاده از تکنیک ویکور رتبه­بندی شده و با بهره­گیری از مدل تحلیل خوشه­ای سطوح برخورداری شهرستانهای استان تعیین شد و در نهایت برای بازنمایی بهتر با استفاده از نرم افزار ArcGIS10.1 نقشه­ها ترسیم شدند.

یافته ها: نتایج حاصل از اجرای تکنیک­ها نشان داد که شهرستان اردبیل از لحاظ وضعیت شاخص­های تلفیقی بهداشتی- درمانی در رتبه نخست و شهرستان سرعین با کسب کمترین امتیاز در رتبه آخر قرار دارد.

نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که بیشتر شهرستان­های استان اردبیل، در سطح نسبتاً محروم تا بسیار محروم قرار دارند و از نظر وضعیت شاخص­های بهداشتی و درمانی در سطح ناپایداری قرار گرفته اند و مرکزیت اداری و سیاسی و مدیریتی از عوامل اصلی بوجود آورنده این وضعیت است. لذا پیشنهاد میشود برنامه ریزیهای توسعه محور متناسب با سطوح توسعه یافتگی این شهرستانها اجرا شود.