زمینه و هدف: آلایندههای هوا به عنوان یکی از مشکلات جامعه بشری تاثیرات مختلفی بر سلامتی انسان میگذارند. از آلایندههای هوا میتوان به آلایندههای گازی و از بین آنها به ازن اشاره نمود که اثرات زیانبار آن، بررسی مقدار و اثرات آن را ضروری میسازد. در این مطالعه به بررسی اثرات ازن بر سلامتی ساکنین کلانشهرهای مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان و اراک در سال 1390 پرداخته شده است. روش کار: ابتدا دادههای خام مربوط به آلایندههای معیار هوا از سازمانهای حفاظت محیط زیست شهرهای تحت بررسی در سال 1390 گرفته شده، طبق معیارهای WHO اعتبارسنجی شد و دادههایی که دارای اعتبار کافی بودند، توسط نرمافزار Excelآماده سازی شده و جهت بدست آوردن نتایج، وارد نرمافزار AirQ شدند. یافته ها: متوسط غلظت سالیانه O3 در شیراز بیشتر از بقیه و در اکثر شهرهای مورد بررسی در فصل گرم بیشتر از فصل سرد بود. بیشترین تعداد تجمعی کل مرگ به ترتیب با 294 و 148 نفر مربوط به اصفهان و مشهد، و کمترین مقدار مربوط به اراک با 55 نفر بود. نتیجه گیری: جهت تعیین غلظت بالای O3 در شهر شیراز توصیه میشود تا مقادیر پیشسازهای O3، شرایط آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی و غیره بررسی شوند. در نتیجه میتوان گفت که استفاده از نرمافزار AirQ و توصیههای سازمان بهداشت جهانی جهت بررسی اثرات بهداشتی O3 بر روی سلامتی انسان، روشی مطمئن، مفید و ساده میباشد.
Kermani M, Bahrami Asl F, Aghaei M, Karimzadeh S, Arfaeinia H, Godarzi G et al . Quantification of Health Effects Attributed to Ozone in Five Metropolises of Iran Using AirQ Model. j.health 2015; 6 (3) :266-280 URL: http://healthjournal.arums.ac.ir/article-1-686-fa.html
کرمانی مجید، بهرامی اصل فرشاد، آقائی مینا، کریم زاده سیما، ارفعی نیا حسین، گودرزی غلامرضا و همکاران.. کمّی سازی اثرات بهداشتی منتسب به آلاینده ازن در هوای پنج کلانشهر ایران با استفاده از مدل AirQ. سلامت و بهداشت. 1394; 6 (3) :266-280